Ontdek de Metselbijenfamilie!

May 12, 2025

Van de vele bijenfamilies in Nederland zijn Metselbijen degenen die je het meeste ziet in jouw insectenhotel! BIJzonder aan Metselbijen is dat ze behoren tot de buikverzamelaars, wat precies betekent wat je denkt! Ze vervoeren stuifmeel via hun (harige) buikje, in plaats van via de poten. Lees snel verder en leer meer over deze familie!

Metselbijen? Knuffelbijen!

De Latijnse naam voor deze familie: Megachilidae. Metselbijen worden ook wel knuffelbijen genoemd door hun zachte aard. Ze steken eigenlijk niet en als ze het wel proberen, is hun angel te kort! Je kan ze dus gemakkelijk zonder angst observeren. Qua nestelruimte is niks te gek voor Metselbijen! Dood hout, lege slakkenhuisjes of sleutelgaten...Toch hebben ze de voorkeur voor een nette, lege stengel in een insectenhotel. Als je dus een dichtgemetselde kamer ziet in jouw hotel, is de kans groot dat dit een soort metselbij is. In de zomer legt een vrouwtje haar holletje vol met lekker stuifmeel en nectar (ook wel een bijenbroodje genoemd), waar ze nog een eitje bovenop legt. Als het eitje er goed bij ligt, metselt ze het huisje dicht. Zo zit de volgende generatie er goed bij!

Welke soorten Metselbijen zijn er?

Binnen de Metselbijenfamilie horen zo’n 12 soorten bijen. 3 daarvan zijn echter al verdwenen, helaas. We vertellen je graag over de soorten die je nu nog kan zien vliegen, waaronder: de Rosse Metselbij, de Gehoornde Metselbij, de Blauwe Metselbij en de Bosmetselbij.

Help de knuffelbijen met voedsel

De Rosse Metselbij (Osmia rufa)

Zoals de naam al verklapt is deze bij een beetje oranjegeel: rossig. Vooral aan de onderkant van het lijfje zit een wat meer oranje beharing. Je kan de Rosse Metselbij vrijwel overal treffen; in bossen, in de tuin of in bermen. Deze bij zit het liefst in gangen of gaten met een doorsnee van 6 tot 7 mm. Het vrouwtje maakt dan de holte schoon, als dat nodig is, en vliegt dan de hele dag af en aan met stuifmeel en nectar. Meestal heeft ze in één dag genoeg verzameld om het eitje te leggen en het nestje dicht te maken.

Vliegtijd: april tot en met juni

Grootte: 8-12 mm

Foerageergebied: 121m (Het foerageergebied is de straal waarin bijen buiten hun nest vliegen om bloemen te bezoeken.)

Species: Osmia rufa

De Gehoornde Metselbij (Osmia cornuta)

De Gehoornde Metselbij lijkt erg veel op de Rosse Metselbij. Het verschil zit hem echt in de hoorns en de grootte. Deze bij heeft net wat langere hoorntjes dan de Osmia rufa en is iets groter. Zo heeft de Osmia cornuta dan ook voorkeur voor iets grotere holtes: 7-9 mm. Deze bijensoort wordt in Duitsland soms gekweekt en ingezet voor de bestuiving van fruitbomen, omdat deze soort vroeg uitvliegt en goed bestuift. De Gehoornde Metselbij was eerst ernstig bedreigd, maar door het toegenomen aantal insectenhotels is dat nu niet meer het geval. Hoe je je eigen insectenhotel bouwt lees je hier.

Vliegtijd: maart tot en met mei

Grootte: 11-15 mm

Foerageergebied: 102m

Species: Osmia cornuta

De Blauwe Metselbij (Osmia caerulescens)

Vrouwelijke Blauwe Metselbijen hebben een blauwgrijze glans, waar deze bijensoort hun naam aan dankt. Aangezien deze bijensoort wat kleiner is, hebben ze voorkeur voor holtes van 4-5mm. Per nestgang bouwt een vrouwtje tot wel 7 nestcellen! Ze zijn ook vrij algemeen in stedelijke gebieden, dus kijk eens goed in jouw tuin en wie weet zie je een Blauwe Metselbij. Deze bij let goed op haar familie, de Rosse Metselbijen, om te zien of er veel parasitaire bijen aanwezig zijn. Aan hoe het nestje eruit ziet kunnen ze dit zien. Handig hè?

Vliegtijd: mei tot en met augustus

Grootte: 7-10 mm

Foerageergebied: onbekend

Species: Osmia caerulescens

De Gouden Slakkenhuisbij (Osmia aurulenta)

De naam zegt het al: dit bijtje is dol op slakkenhuisjes! De Osmia aurulenta zoekt maar al te graag lege slakkenhuisjes op om meerdere nestjes in te maken, voornamelijk van bladmateriaal. De ingang sluit ze af met een mengsel van gekauwd blad en steentjes. Je kan deze bij voornamelijk spotten in het kustgebied en langs de grote rivieren. De kans dat deze bij in een leeg slakkenhuisje in jouw tuin kruipt is dus redelijk klein, maar als je in het kustgebied loopt, kijk dan goed rond!

Vliegtijd: maart tot en met augustus

Grootte: 10-12 mm

Foerageergebied: onbekend

Species: Osmia aurulenta

Een hotel voor metselbijen

Wil je metselbijtjes in jouw buurt helpen overleven? Bouw (of koop) dan een insectenhotel. Als je je eigen insectenhotel bouwt, weet je nu precies hoe groot de gaten moeten zijn! Hoe je er zelf een bouwt lees je hier. Probeer jouw insectenhotel op een plekje met zoveel mogelijk zon te zetten, op ongeveer 1 meter hoogte. Als je kan, probeer wat wilde bloemen in de buurt te laten bloeien. Zo komen de bezoekers aanvliegen!

Bloemen voor BIJ jouw hotel